Nowofundland
Wodołaz, Nowofunlandczyk
Klasyfikacja FCI
Wymiary
Wygląd
Charakter
Pielegnacja i zdrowie
Długość życia
Historia rasy
Ciekawostki
Nazwy w językach obcych
Nowofundland to stara rasa powstała na Nowej Fundlandii z krzyżowania psów hodowanych przez miejscowych Indian i dużych, czarnych psów do polowania na niedźwiedzie przywiezionych przez Wikingów po roku 1100.
Nowofundland jest psem masywnej budowy, o mocnym, dobrze umięśnionym tułowiu i harmonijnych ruchach. Jego zachowanie odzwierciedla łagodność i życzliwe nastawienie do świata. Jest to pies pełen godności, pogodny i zmyślny, znany ze swej niezmąconej łagodności. Nowofundlandy występują w trzech kolorach: czarnym, biało-czarnym oraz brązowym.
Nr wzorca FCI: | 50 |
Data publikacji wzorca FCI: | 1996-10-29 |
Kraj patronacki: | Kanada |
Grupa: | 2 - Pinczery i sznaucery, molosy, szwajcarskie psy górskie i do bydła |
Sekcja: | 2 - Molosy |
Podsekcja: | 2 - Psy górskie |
Próby pracy: | Nie podlega próbom pracy. |
Użytkowość: | Oryginalnie pies pociągowy do ciężkich ładunków i aporter z wody. Obecnie również pies ratowniczy oraz pies towarzysz. |
Pies | |
wysokość w kłębie: | 66 - 76 cm |
masa ciała: | 65 - 75 kg |
Suka | |
wysokość w kłębie: | 62 - 70 cm |
masa ciała: | 50 - 58 kg |
Nowofundland jest psem masywnej budowy, o mocnym, dobrze umięśnionym tułowiu i harmonijnych ruchach. Duży rozmiar jest pożądany, ale nie może być ważniejszy od harmonii, prawidłowej, solidnej budowy i prawidłowego ruchu.
Długość tułowia nowofundlanda od stawu barkowego do guza siedzeniowego jest większa od wysokości w kłębie. Tułów powinien być zwarty, u suki może być nieco dłuższy i nie tak masywny, jak u psa. Odległość od kłębu do spodniej krawędzi mostka nieco większa, niż odległość od spodniej krawędzi mostka do podłoża.
Masywna. Głowa suki różni się od głowy samca jedynie tym, że jest lżejsza.
Mózgoczaszka: | |
---|---|
Czaszka | Szeroka, lekko wysklepiona, z wyraźnie widoczną potylicą. |
Stop | Wyraźny, ale nie przesadny. | Trzewioczaszka: |
Nos | Duży, dobrze pigmentowany, o dobrze wykształconych nozdrzach. Barwa: czarna u psów czarnych i biało czarnych, czekoladowa u brązowych. |
Kufa | Wyraźnie graniasta, głęboka i dosyć krótka, nie pomarszczona, porośnięta. Kąciki warg nie przesadnie obwisłe. |
Wargi | Luźne. |
Uzębienie | Zgryz nożycowy lub cęgowy. |
Oczy | Stosunkowo małe, średnio głęboko osadzone, szeroko rozstawione, trzecia powieka niewidoczna. Barwa: ciemnobrązowa u psów czarnych i biało czarnych, u brązowych może być nieco jaśniejsza. |
Uszy | Niewielkie, kształtu trójkąta, końce zaokrąglone, osadzone daleko po bokach głowy i płasko przylegające. Gdy koniec ucha skierować ku przodowi, powinien on dosięgnąć wewnętrznego kąta oka. |
Mocna, dobrze umięśniona, płynnie przechodząca w łopatki, na tyle długa, aby głowa była noszona dumnie. Podgardle nie powinno być bardzo obfite.
Wrażenie ogólne | Kościec masywny, tułów oglądany z boku głęboki i krzepki. |
Linia górna | Mocna i prosta od kłębu do zadu. |
Grzbiet | Szeroki. |
Lędźwie | Mocne i dobrze umięśnione. |
Zad | Szeroki, opadający pod kątem około 30°. |
Klatka piersiowa | Szeroka, głęboka i krągła, o dobrze wysklepionych żebrach. |
Linia dolna | Niemal prosta, nigdy nie podkasana. |
Gdy nowofundland płynie, ogon działa jak ster, dlatego powinien być mocny i szeroki u nasady. Gdy pies stoi, ogon zwisa nisko, sięgając do stawu skokowego lub nieco niżej. Dobrze, jeśli koniec ogona jest lekko uniesiony ku górze. W ruchu lub przy pobudzeniu ogon jest wniesiony ku górze, lekko zawinięty, ale w żadnym razie nie jest zakręcony nad grzbietem. Nie może być też schowany między nogami.
Kończyny przednie: | |
---|---|
Wrażenie ogólne | Proste i równoległe, także w stępie i wolnym kłusie. |
Łopatki | Bardzo dobrze umięśnione i wyraźnie skośnie ułożone. |
Łokcie | Przylegające do tułowia. |
Śródręcze | Lekko nachylone. |
Łapy | Duże, wielkości proporcjonalnej do rozmiarów psa, okrągłe, zwarte, o mocnych i zwartych palcach, połączonych błoną pławną. | Kończyny tylne: |
Wrażenie ogólne | Ich budowa jest u nowofundlanda niesłychanie ważna, bo to kończyny tylne dają psu dobry napęd, niezbędny dla ciągnięcia ładunku, pływania czy wydajnego ruchu. Miednica musi być długa, mocna i szeroka. |
Uda | Szerokie i dobrze umięśnione. |
Kolana | Dobrze kątowane, ale nie aż tak, by wyglądały na przekątowane. |
Podudzia | Mocne i dość długie. |
Śródstopie | Stosunkowo krótkie. Ustawione szeroko i równolegle, nie wykręcone na zewnątrz ani do wewnątrz. |
Łapy | Mocne i zwarte. Wilcze pazury, o ile wystąpią, powinny być usunięte. |
Ruch nowofundlanda odznacza sie dobrym wykrokiem i silną akcją kończyn tylnych; ma sprawiać wrażenie niezmordowanego. Typowe jest lekkie kołysanie grzbietu na boki. W miarę wzrastania szybkości, łapy stawiane są coraz bardziej zbieżnie. Grzbiet pozostaje równy.
Sierść | Nowofundland ma sierść nieprzemakalną, z podszerstkiem. Włos okrywowy średniej długości, prosty, nie lokowaty - dopuszczalny trochę falisty. Podszerstek miękki i gęsty, bardziej gęsty w zimie, niż w lecie, ale nawet wtedy musi być go choć trochę na zadzie i klatce piersiowej. Sierść na głowie, kufie i uszach krótka i delikatna. Na nogach przednich i tylnych pióra, ogon porośnięty długim, gęstym włosem, ale bez pióra. Trymowanie czy strzyżenie sierści nie jest zalecane. |
Maść | Nowofundlandy występują w trzech kolorach: czarnym, biało-czarnym i brązowym.
Czarna: Czerń jest klasycznym umaszczeniem nowofundlanda - powinna być jak najbardziej wysycona, ale dopuszczalne jest nieznaczne wyrudzenie od słońca. Dopuszczalne białe znaczenia na klatce piersiowej , palcach i biały koniec ogona Biało-czarna: Odegrała role w historii rasy. Pożądany wzór umaszczenia to czarna głowa z białą strzałką i kufą, czarne, symetryczne siodło, czarny zad i nasada ogona. Pozostałe części ciała białe, z możliwie nieznacznym nakrapianiem. Brązowa: W różnych odcieniach od czekoladowego do złotego brązu. Dopuszczalne białe znaczenia na klatce piersiowej, palcach i biały koniec ogona. Psy łaciate i brązowe wystawiane sa razem z czarnymi. |
Wszelkie odstępstwa od podanego wzorca powinny być uznane za wady i oceniane w zależności od stopnia nasilenia i wpływu na zdrowie i komfort życia psa. Szczególną uwagę należy zwrócić na poniższe niedoskonałości:
Każdy pies, przejawiający fizyczne lub psychiczne nieprawidłowości, powinien zostać zdyskwalifikowany. W szczególności i bezwzględnie z uwagi na:
UWAGA: Samce powinny mieć dwa normalnie wykształcone jądra, całkowicie opuszczone do moszny.
Wyraz nowofundlanda odzwierciedla łagodność i życzliwe nastawienie do świata. Jest to pies pełen godności, pogodny i zmyślny, znany ze swej niezmąconej łagodności.
Nowofundlandy były zawsze psami bardzo ciężko pracującymi: towarzyszyły rybakom na łowiskach, pomagały przy wyciąganiu sieci na brzeg, szybko odszukiwały w wodzie zagubione przez rybaków przedmioty a ich samych niejednokrotnie ratowały przed utonięciem. Obdarzone doskonałym zmysłem orientacji potrafiły bezbłędnie wskazać kierunek do brzegu. Pracowały również na lądzie, ciągnęły sanie z ciężkimi ładunkami, takimi jak wielkie pnie drzew pochodzące z wycinki lasów.
Dziś nowofundland jest wspaniałym ratownikiem, potrafi wskoczyć do wody z wysokiego mostu lub nawet z helikoptera. Ma tak silnie zakodowaną pasję ratowania, że będąc z nim nad jeziorem trzeba uważać, żeby nie próbował wszystkich kąpiących się wczasowiczów powyciągać z wody. Nowofundland ma wspaniały charakter, jest psem zrównoważonym, bardzo opiekuńczym w stosunku do dzieci, bez reszty oddanym swoim właścicielom. Jest niezwykle inteligentny i chętnie się uczy, a to, czego się nauczył, zapamiętuje. Nie lubi bezmyślnego powtarzania ćwiczeń, bo to go nudzi, w szkoleniu potrzebuje urozmaicenia oraz pochwał, które uwielbia. Przedstawiciel tej rasy wymaga konsekwentnego, cierpliwego i łagodnego podejścia – nie toleruje brutalnego traktowania. Łagodny i dobroduszny nowofundland wbrew pozorom nie jest psem dla każdego. Nie nadaje się dla ludzi zapracowanych, słabych fizycznie i psychicznie. Właściciel musi poświęcić czas na wychowanie i wyszkolenie pupila, a także liczyć się z wysokimi kosztami jego utrzymania.
Nowofundland jest z natury łagodny w stosunku do ludzi i nawet nieznajomych traktuje życzliwie. Nie sprawdzi się więc w roli stróża, chociaż w wyjątkowych sytuacjach potrafi stanąć w obronie właściciela. Nie jest też psem dla estetów, ceniących sobie ład i porządek – wnosi do domu sporo błota, wychlapuje wodę z miski, czasem mocno się ślini.
Nowofundland to silny i raczej odporny pies. Jednak jak większość dużych ras ma skłonności do dysplazji stawów biodrowych (do uzyskania uprawnień hodowlanych wymagane jest prześwietlenie z wynikiem A,B lub C), łokciowych i kolanowych oraz do skrętu i rozszerzenia żołądka.
Innym poważnym problemem zdrowotnym tej rasy mogą być choroby serca (podzastawkowe zwężenie aorty i przetrwały przewód tętniczy – które mogą doprowadzić do nagłej, przedwczesnej śmierci) a także dziedziczne choroby oczu: postępujący zanik siatkówki, entropium, ektropium a także „cherry eye” - wypadniecie gruczołu trzeciej powieki.
Dużo rzadziej zdarzają się również wady ustawienia powiek, alergie pokarmowe, problemy skórne wynikające najczęściej z braku odpowiedniej pielęgnacji, zapalenie pęcherza moczowego (najczęściej w wyniku przeziębienia) oraz dziedziczna metaboliczna choroba układu moczowego (cystynuria) prowadząca do tworzenia się kamieni nerkowych. Jeśli pies często pływa, należy zawsze pamiętać o wysuszeniu wnętrza uszu, ponieważ wilgoć sprzyja rozwojowi chorób grzybiczych i stanom zapalnym.
Szata nowofundlanda jest gęsta i obfita, dlatego jej pielęgnacja wymaga sporo pracy. Pies tej rasy najintensywniej linieje na wiosnę, kiedy gubi dużą ilość miękkiego podszerstka. Trzeba go wtedy czesać codziennie, aby szybciej pozbyć się martwego włosa i zapobiec tworzeniu się kołtunów. Normą jest przeczesanie twardą szczotką trzy razy w tygodniu.
Nowondlanda nie należy kąpać w zwykłych szamponach (aby jego sierść nie straciła właściwości nieprzepuszczania wody - odtworzenie tej właściwości może potrwać kilka tygodni) - należy albo używać wyłącznie wody lub specjalistycznych środków z olejkami - po kąpieli w morzu wystarczy spłukać psa pod bieżącą "słodką" wodą.
Przeciętna, oczekiwana długość życia psów rasy Nowofundland to 10 - 11 lat.
Oczywiście poszczególne osobniki mogą żyć krócej lub dłużej w zależności od indywidualnych predyspozycji, środowiska w jakim żyją, trybu życia, diety, pielęgnacji lub też przebytych chorób.
Według aktualnego stanu wiedzy rasa pochodzi z Nowej Fundlandii i powstała w wyniku krzyżówek psów zamieszkujących wyspę Indian Beotuk z dużymi psami do polowań na niedźwiedzie, które na wyspę przywieźli około 1100 roku Wikingowie. Za protoplastę nowofundlandów uważana jest wymarła już rasa o nazwie St. John's dog. Rasę ukształtowała zapewne także domieszka krwi ras psów przywiezionych z Europy przez rybaków (nie wyklucza się udziału ras hiszpańskich). Gdy w roku 1610 rozpoczęła się kolonizacja wyspy, istniał już na niej ustalony typ psów o dość jednolitej budowie i cechach charakteru, dzięki którym były w stanie znosić surowy klimat i radzić sobie we wzburzonych falach. Dzięki temu nowofundland jest odporny na wpływ nawet bardzo surowych warunków klimatycznych – w tym zwłaszcza przy pracy w wodzie.
Tak za to jedna z legend opowiada historię powstania tego zapracowanego, uroczego olbrzyma:
Kiedyś Bóg przyglądał się grupie rybaków, walczących o byt z falami, oblewającymi małą wyspę, z przenikliwym mrozem. Bóg poczuł współczucie dla tych ludzi i postanowił zmniejszyć ich cierpienia. Wziął ciało niedźwiedzia, o mocnej budowie pasującej do męczących zadań, z gęstym futrem, które miało chronić przed zimnem. Następnie pomniejszył zwierzę do rozmiarów foki, tak by mogło ono lepiej pływać i z elegancją ślizgać się po morskich bałwanach. Dodał przyjazne usposobienie i oddanie delfinów. Na koniec Bóg postanowił dać nowej istocie serce psa. Tak powstał odważny, mocny, wierny i oddany towarzysz człowieka – nowofundland.
Początkowo hodowano je w dwóch podstawowych odmianach barwnych: łaciate i jednobarwne. Z jednobarwnych ustaliły się czarna i brązowa, a z łaciatej powstał Landseer - rasa uznawana przez część organizacji kynologicznych za biało-czarną odmianę Nowofundlanda, a przez Międzynarodową Federację Kynologiczną uznana w latach sześćdziesiątych za odrębną rasę – w klasyfikacji FCI określona nazwą „Landseer (Continental-European type – E.C.T.)” czyli Landseer - typ kontynentalno-europejski.
We Francji, w 1985 roku, powołany został Narodowy Związek Hodowców Wodnych Psów Ratowniczych, którego zadaniem jest szkolenie drużyn ratowniczych wyposażonych w psy. Szkolenie obejmuje trzy poziomy umiejętności. Pies - dyplomowany ratownik potrafi skakać z łodzi czy z urwiska, przytrzymać zębami za ramię tonącego i doholować go do łodzi lub na ląd. W sytuacji zagrożenia załogi łodzi potrafi zawrócić łódź. Zakres jego umiejętności jest jeszcze znacznie szerszy. Rokrocznie Francuzi szkolą około dwudziestu drużyn. Ma to zresztą swoje podłoże historyczne. Wieść głosi, że Napoleon zawdzięczał uratowanie życia właśnie nowofundlandowi, kiedy tonął przebywając na Elbie.
W Polsce nowofundlandy wykorzystuje się też do poszukiwania zwłok w wodzie – tego typu szkoleniem zajmuje się policja. Wykorzystanie w tym kierunku nowofundlandów jest w Europie ewenementem.
Angielski poeta George Byron (1788-1824) na nagrobku swojego nowofundlanda kazał wyryć epitafium na jego cześć:
Tu spoczywa pies, który posiadał urodę bez próżności,
siłę bez zarozumiałości, odwagę bez okrucieństwa
i wszystkie cechy człowieka bez jego przywar.
Nazwa rasy Landseer (uznawanej przez niektóre organizacje kynologiczne za odmianę nowofundlanda) pochodzi od nazwiska angielskiego malarza, sir Edwin Landseer'a, który umieszczał na swoich obrazach właśnie łaciate, biało czarne psy, bardzo zbliżone wzorcem do nowofundlanda.
Poniżej znajdziesz nazwy tej rasy psa w innych językach:
Źródła:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Nowofundland
https://www.psy.pl
http://www.piesporadnik.pl
https://psy24.pl
Zdjęcie: http://chien.com