Aidi
Aïdi, Chien de Montagne de l'Atlas
Klasyfikacja FCI
Wymiary
Wygląd
Charakter
Pielegnacja i zdrowie
Długość życia
Historia rasy
Ciekawostki
Nazwy w językach obcych
Aidi to rasa psów zaliczana do grupy molosów, wyhodowana w Afryce Północnej, na obszarze dzisiejszego Maroka. Pierwotnie był użytkowany przez plemiona koczownicze do polowania i do pilnowania stad zwierząt hodowlanych, obecnie również jako pies stróżujący.
Mocny, krzepki pies, odznaczający się siłą i zwinnością. Dobrze umięśniony, suchy, mocnej, ale nie ciężkiej budowy. Gęsta, kosmata sierść chroni go zarówno przed zimnem, jak i przed upałem, jakie często występują w górach. Ponadto ta gruba warstwa sierści zabezpiecza psa przez pogryzieniem podczas walki z szakalami czy innymi drapieżnikami.
Nr wzorca FCI: | 247 |
Data publikacji wzorca FCI: | 2003-05-05 |
Kraj patronacki: | Maroko |
Grupa: | 2 - Pinczery i sznaucery, molosy, szwajcarskie psy górskie i do bydła |
Sekcja: | 2 - Molosy |
Podsekcja: | 2 - Psy górskie |
Próby pracy: | Bez prób pracy |
Użytkowość: | Pilnowanie i obrona stad oraz dobytku właściciela. |
Pies | |
wysokość w kłębie: | 52 - 62 cm |
masa ciała: | 25 - 30 kg |
Suka | |
wysokość w kłębie: | 52 - 62 cm |
masa ciała: | 22 - 25 kg |
Aidi to mocny, krzepki pies, odznaczający sie siła i zwinnością. Dobrze umięśniony, suchy, mocnej, ale nie ciężkiej budowy. Gęsta, kosmata sierść chroni go zarówno przed zimnem, jak i przed upałem, jakie często występują w górach. Ponadto ta gruba warstwa sierści zabezpiecza psa przez pogryzieniem podczas walki z szakalami czy innymi drapieżnikami. W niektórych rejonach Maroka psom pracującym obcina się uszy, a nawet ogony aby nie zostały uszkodzone w trakcie potencjalnej potyczki. Aidi cechuje się żywym, zdecydowanym i skoncentrowanym spojrzeniem, wskazującym na to, że zawsze gotów jest do wypełnienia swoich obowiązków stróża.
10 : 9 | Długość tułowia (od stawu barkowego do guza siedzeniowego) do wysokości w kłębie |
1 : 2 | Głębokość klatki piersiowej do wysokości w kłębie |
11 : 24 | Długość kufy do długości głowy |
1 : 1 | Długość czaszki do jej szerokości |
Mocna i szeroka, w proporcji do wielkości tułowia, zasadniczo kształtu stożkowatego. Nie ma na niej ani przesadnie rozwiniętych mięsni ani luźnej skóry. Kości policzkowe nie są wyraźne, a mózgoczaszka płynnie przechodzi w kufę, bez wyraźnej granicy.
Mózgoczaszka: | |
---|---|
Czaszka | Szeroka i płaska, z widoczną niewielką bruzda czołową. Guz potyliczny, choć obecny, jest prawie niewidoczny. |
Stop | Tylko lekko zaznaczony. | Trzewioczaszka: |
Nos | Czarny lub czekoladowy, stosownie do umaszczenia, dostatecznie szeroki, z otwartymi nozdrzami. |
Kufa | Stożkowata jak cała głowa i widocznie krótsza od mózgoczaszki. Stop długi i niezbyt mocny. |
Wargi | Cienkie, przylegające, czarne lub czekoladowe stosownie do umaszczenia. |
Uzębienie | Mocne, uzbrojone w duże, białe, mocne, równomiernie rozmieszczone zęby. Zgryz cęgowy (siekacze szczęki i żuchwy stykają się krawędziami). Zgryz nożycowy lub niewielki przodozgryz z kontaktem siekaczy tolerowane. |
Oczy | Średniej wielkości, ciemnego odcienia, w zależności od umaszczenia ich barwa waha się od bursztynowej po złoto brązową. Lekko skośne, z dobrze pigmentowanymi powiekami, które przy jasnych odcieniach maści sprawiają wrażenie malowanych. Spojrzenie bardzo czujne, skupione i oceniające. |
Uszy | Średniej długości, lekko zaokrąglone na końcach, przylegające na tyle, by nie zmieniały kształtu głowy, załamane w połowie długości, przy pobudzeniu skierowane do przodu, w spoczynku mogą być złożone do tyłu. |
Mocna, dobrze umięśniona, bez podgardla.
Linia górna | Musi być lekko wklęsła, ale nie zapadnięta. |
Grzbiet | Szeroki, dobrze umięśniony, odpowiednio długi, przechodzi w mocne, bardzo dobrze umięśnione i lekko wysklepione lędźwie. |
Zad | Harmonijnie opadający. |
Klatka piersiowa | Odpowiednio szeroka, długa i głęboka, sięga co najmniej łokcia, żebra trochę zaokrąglone. |
Linia dolna | Podciągnięta za żebrami rzekomymi, ale nie podkasana. |
Długi, sięgający przynajmniej stawu skokowego, osadzony jako przedłużenie linii zadu, w spoczynku noszony nisko, kształtu szabli, bardzo bogato owłosiony – obfitość pióropusza świadczy o czystości krwi. W ruchu noszony znacznie bardziej wesoło, ale nie może być stale zakręcony nad grzbietem.
Kończyny przednie: | |
---|---|
Łopatki | Skośnie ustawione, kłąb wyraźnie zaznaczony, kąt w stawie barkowym około 100°. |
Ramiona | Mocne, umięśnione, skośnie ustawione i przylegające do klatki piersiowej. |
Przedramiona | Proste, solidnie zbudowane i dobrze umięśnione. |
Śródręcza | Krótkie i niemal pionowe. |
Łapy | Praktycznie okrągłe, o mocnych opuszkach. Pazury mocne, ich barwa zależy od umaszczenia. | Kończyny tylne: |
Biodra i uda | Guzy biodrowe wyraźnie widoczne, uda dobrze umięśnione, ale nie przeładowane mięśniami, długie. |
Podudzia | Katy w stawie kolanowym i skokowym mocno rozwarte, co powoduje, że zad jest podniesiony, a linia grzbietu od zadu do kłębu trochę wklęsła. |
Łapy | Praktycznie okrągłe, o mocnych opuszkach. Pazury mocne, ich barwa zależy od umaszczenia. |
Stęp, kłus i galop | dostateczny wykrok, kończyny nie mogą być podnoszone wysoko. |
Typowy ruch | krótki, szybki, zbieżny kłus. W tym tempie aidi wydaje się być niezmordowany. |
Skóra | Luźna i mocna. |
Sierść | Gęsta, raczej szorstka, póldługa, długości około 6 cm, z wyjątkiem kufy i uszu, gdzie jest krótka i delikatna. Wokół szyi tworzy kryzę, szczególnie wyraźną u samców. Bardzo długa sierśc na portkach i ogonie. |
Maść | Bardzo rozmaita: Płowa: Od wyblakłej piaskowej do ciemno czerwonej. Może być pręgowana lub z czarnym nalotem lub czaprakiem różnej wielkości. Czekoladowa: Od beżowej po kolor przypieczonego chleba. Przy jaśniejszych odcieniach może występować ciemniejszy czaprak. Czarna. W każdym z tych umaszczeń mogą występować białe znaczenia, od bardzo niewielkich po tak rozległe, że zakrywają maść zasadniczą. Wargi i nos musza być mocno pigmentowane, czarne lub czekoladowe w zależności od umaszczenia. Maść arlekinowa, błękitna i izabelowata niedopuszczalne. |
Wszelkie odchylenia od podanego wzorca powinny być uznane za wady i oceniane w zależności od stopnia nasilenia i wpływu na zdrowie i sprawność psa, a w szczególności:
Każdy pies, przejawiający fizyczne lub psychiczne nieprawidłowości, powinien zostać zdyskwalifikowany. W szczególności i bezwzględnie z uwagi na:
UWAGA: Samce powinny mieć dwa normalnie wykształcone jądra, całkowicie opuszczone do moszny.
Bardzo przywiązany i oddany właścicielowi i jego rodzinie, nieufny wobec obcych, odznacza się wrodzonym instynktem stróżowania i obrony. Zawsze czujny, instynktownie ocenia bliskość i wagę zagrożenia i bez lęku reaguje tak, jak potrzeba. Wykazuje przy tym wiele energii i zwinności.
Psy Aidi mogą żyć w mieszkaniu, ale tylko wtedy, gdy mają ciekawe zjęcia lub pracę w ciągu dnia. W przypadku hodowli w domu wolnostojącym wskazane jest utrzymywanie ogrodzenia w dobrym stanie - psy te mają silny instykt terytorialny i mogą próbować bronić posiadłości jeżeli ktoś obcy zbytnio się zbliży i uznają go za zagrożenie dla swojego "stada".
Aidi linieją co sześć miesięcy, podczas zmiany sierści, zwierzę powinno być czesane tak często, jak to możliwe - w pozostałym okresie wskazane jest czesanie od czasu do czasu. Psa należy wykąpać kilka razy w roku.
Ze względu na historię i przystosowanie rasy wskazane jest karmienie tych psów pokarmami o zwiększonej zawartości białka i tłuszczu zwierzęcego a ograniczenie udziału węglowodanów (chleba, makaronów, zbóż) w ich diecie, które mogą spowodować szybkie tycie zwierzaka.
Przeciętna, oczekiwana długość życia psów rasy Aidi to 10-11 lat.
Oczywiście poszczególne osobniki mogą żyć krócej lub dłużej w zależności od indywidualnych predyspozycji, środowiska w jakim żyją, trybu życia, diety, pielęgnacji lub też przebytych chorób.
Pies typu Aidi występował od niepamiętnych czasów na płaskowyżu Północnej Afryki.
Obecnie najliczniej spotykany jest w górach Atlasu w Maroko, który to kraj jest depozytariuszem wzorca rasy.
Historia tej rasy jest ściśle związana z historią na poły koczowniczych plemion górskich pasterzy - Berberów.
Zadaniem psów było zawsze pilnowanie namiotów i dobytku ludzi, oraz obrona stad przed drapieżnikami. Czasami wykorzystywano je do polowania. Należy zauważyć, że owczarki, jakie znane są w Europie, w górach Atlasu nie występują.
Aidi nigdy nie pasł owiec ani bydła, a jedynie bronił przed atakiem dzikich zwierząt.
Zanim rasa tychże psów wyewoluowała do obecnej formy na obszarach północno-zachodniej Afryki, podejrzewa się, że ich przodkami byli prawdopodobnie potomkowie dużych azjatyckich psów pasterskich.
Ze względu na miejsce pochodzenia i związki z plemionami berberyjskimi Aidi nazywany bywa:
Poniżej znajdziesz nazwy tej rasy psa w innych językach:
Źródła:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Aidi
https://en.wikipedia.org/wiki/Aidi
https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B8%D0%B4%D0%B8
Zdjęcie: https://www.houdenvanhonden.nl